Hiện tượng nhìn thấy người quá cố ‘về đón’ trước khi chết: ‘Ảo giác’ nhưng cũng là thực tại

Tiến sĩ Erlendur Haraldsson, nguyên giáo sư tâm lý học tại trường Đại học Iceland, đã hỏi khoảng 700 bác sĩ và y tá xem họ đã nghe được gì từ bệnh nhân về các cảnh tượng nhìn thấy trước khi chết.

Rất nhiều người, không lâu trước khi qua đời, đã báo cáo nhìn thấy những người bạn hay người thân quá cố trong gia đình xuất hiện và nói rằng họ đến để giúp những người này chuyển tiếp sang cuộc sống sau khi chết (afterlife). Những bệnh nhân đang bên bờ vực của cái chết thường sẽ trở nên hạnh phúc khi ra đi và nỗi sợ hãi của họ sẽ biến mất khi thấy được những cảnh tượng này.

Đây là nghiên cứu chủ chốt đầu tiên của TS Haraldsson. Năm 1977, cuốn sách “ Vào thời khắc tử vong (At the Hour of Death)” của ông với đồng tác giả, Tiến sĩ Karlis Osis đã được xuất bản. Hiện nay khi đã ở cái tuổi 80, TS Haraldsson quay đầu nhìn lại một sự nghiệp dài với các nghiên cứu tương tự—bao gồm các nghiên cứu về những người tuyên bố có thể liên lạc với người đã khuất, các ký tức từ tiền kiếp, và các khả năng siêu thường.

Liệu những cảnh tượng nhìn thấy trước khi chết có thật hay không?

“Theo quan điểm kĩ thuật, chúng là hay đã từng là các ảo giác”, ông nói trong một buổi phỏng vấn video qua Skype từ nhà của mình tại Iceland. Ông nói chuyện một cách chậm rãi và vui vẻ bên cạnh những tủ sách kê sát tường; tay ông cầm những cuốn sách của mình giơ lên phía trước camera khi thảo luận về chúng với Đại Kỷ Nguyên. “Chúng tôi định nghĩa ảo giác là các cảnh tượng không được người khác nhìn thấy… Vậy nên từ một quan điểm kỹ thuật, chúng là hay có thể là các ảo giác. Nhưng từ một phương diện khác… theo một cách thức nào đó chúng cũng lại là điều thực tại”.

Các cảnh tượng nhìn thấy trước khi chết thực tại ở chỗ, chúng có liên hệ đến những người thực mà bệnh nhân đã biết. Các cảnh tượng này cũng rõ ràng, logic, và đồng nhất một cách đáng kinh ngạc.

Trong nghiên cứu của TS Haraldsson, khoảng gần 500 bệnh nhân đang cận kề cái chết ở Mỹ và Ấn Độ đã báo cáo các trải nghiệm tương tự khi được hỗ trợ chuyển tiếp sang phía bên kia.

Những trải nghiệm này là tương đồng, và tách biệt khỏi các ảnh hưởng mang tính văn hóa và các loại bệnh tật hay thuốc thang được chỉ định.

TS Haraldsson đã trích dẫn một cuốn sách vào năm 1926 của Ngài William Barrett với tựa đề “Các cảnh tượng nhìn thấy trước khi chết (Deathbed Visions)”. Đây là ấn phẩm chủ yếu đầu tiên về chủ đề này, và cuốn sách này đề cập đến một số trường hợp trong đó người đang hấp hối dường như đã thu thập được những thông tin mà họ không thể có bằng các phương thức thông thường.

Những bệnh nhân này đã nhìn thấy các linh hồn, nhưng không để ý rằng những người họ thấy thực ra đã chết. Ngài Barrett đã viết: “Những trường hợp này có lẽ đã tạo nên một trong những luận cứ vững chắc nhất cho sự tồn tại của sự sống sau khi chết. Người bệnh đang hấp hối nhìn thấy một cách rất sinh động, hoàn toàn không để ý rằng những người thân này đã qua đời rồi. Như vậy, giá trị bằng chứng và tính chất đúng thực tế của những cảnh tượng xuất hiện trong quá trình hấp hối này đã được tăng cường đáng kể.”

Môt nghiên cứu gần đây hơn đã góp phần củng cố một số các phát hiện của TS Haraldsson.  Nhà thần kinh-tâm thần học Peter Fenwick đã phỏng vấn một số lượng lớn các bệnh viện dành cho người hấp hối (hospice) ở Anh. Ông phát hiện thấy các cảnh tượng nhìn thấy trước khi chết là một hiện tượng thông thường, không phụ thuộc vào các yếu tố (liên quan đến căn bệnh hoặc thuốc thang) có thể gây nên hiện tượng ảo giác.

Liên lạc với người chết

TS Haraldsson đã tiến hành một cuộc khảo sát vào năm 1974, trong đó ông hỏi những người tham gia rằng: “Bạn đã bao giờ cảm thấy bạn từng liên hệ với ai đó đã mất chưa?”

“Trước sự ngạc nhiên của tôi, 31% trong một mẫu lớn gồm 900 người đã trả lời ‘có’”, ông nói. Những người khác, bao gồm nhà xã hội học quá cố Andrew Greeley, đã hỏi những câu hỏi tương tự và nhận được được những kết quả tương đồng.

Các cuộc khảo sát ở Châu Âu đã phát hiện thấy có khoảng 25% người báo cáo đã từng liên lạc với người chết.

Các cuộc khảo sát ở Châu Âu đã phát hiện thấy có khoảng 25% người báo cáo đã từng liên lạc với người chết. Các cuộc khảo sát khác ở Bắc Mỹ và Châu Âu đã phát hiện khoảng từ 10 đến 40% những người tham gia tin rằng họ đã từng liên lạc với người chết.

Để tìm hiểu thêm thông tin chi tiết, TS Haraldsson đã hỏi các câu hỏi định tính về những trải nghiệm này.

Lấy ví dụ, ông đã phát hiện ra rằng 67% trong số những trải nghiệm này là thông qua hình thức thị giác, 28% là thính giác, 13 là xúc giác, và 5% là khứu giác.

Ông đã đưa ra một ví dụ về một trải nghiệm liên lạc với người chết thông qua hình thức khứu giác.

(Ảnh: Tiến sĩ Erlendur Haraldsson)

Một người phu nữ đang ở trong căn bếp trong nhà tại một làng chài nhỏ ở miền nam Iceland. Cô nghĩ cô đã nhìn thấy ai đó đi ngang qua cánh cửa căn bếp đang mở, nhưng không có ai ở đó. Một mùi cồn đậm đặc bắt đầu xộc lên.

Khi người chồng trở về nhà ông cũng ngửi thấy mùi cồn nồng nặc này và hỏi cô xem liệu có ai đó đã ghé thăm hay không. Không ai trong số họ có thể giải thích được nguồn gốc của cái mùi này.

Sau đó họ phát hiện ra rằng người chủ căn nhà trước đó đã rơi xuống biển và chết đuối vào cùng thời điểm người phụ nữ trải nghiệm những cảm giác kỳ lạ trên.

Người đàn ông này nghiện rượu, và cô đã lý giải những cảm giác này là do sự hiện diện của ông ta.

Khi TS Haraldsson còn là một học sinh ở Copenhagen, ông cũng đã có một trải nghiệm ma quỷ trong căn phòng ông thuê từ một người phụ nữ lớn tuổi.

“Đôi lúc khi tôi đi ngủ, tôi cảm tưởng như có một người đàn ông đã đi đến cửa và nhìn tôi rất chăm chú, như thể ông ta đang tự hỏi ‘Gã này là ai vậy?’ Hiện tượng này đã xảy ra một vài lần.

“Nếu điều này xảy đến với tôi trong những năm gần đây, sau khi tôi đã trở nên hứng thú với các nghiên cứu khoa học về hiện tượng này, tôi sẽ đi hỏi người phụ nữ lớn tuổi này rằng ai đã từng sống trong căn phòng đó hoặc liệu bà có phải là một góa phụ hay không—Tôi thậm chí không biết điều này”. Nếu ông có thể xác định được bất kỳ ai có thể đã từng là ma, ông sẽ đề nghị được xem một bức ảnh của người này.

TS Haraldsson đã từng tự do theo đuổi những nghiên cứu này tại trường Đại học Iceland. Về phản ứng của những đồng nghiệp của ông: “Một số ủng hộ, một số không thích nó, một số tỏ ra hoài nghi”.

“Tôi chỉ hy vọng rằng sẽ có thêm nhiều nhà khoa học hứng thú với việc tiến hành các nghiên cứu thuộc loại này”, ông nói. “Một số người tránh né nó… họ nghĩ nó sẽ có ảnh hưởng xấu đến danh tiếng của họ. Nhưng điều đó lại ngăn trở sự tiến bộ trong lĩnh vực này”.